نوشته های یک مهندس عمران

وال پست کلافی است که در طول‌های مشخص برای یکپارچه کار کردن دیوار به کار می‌رود و سبب درگیری دیوار با اسکلت و در نتیجه استحکام دیوار خواهد شد. همان گونه که از نامش پیداست، وال پستنگهدارنده دیوار است یعنی یک عضو غیر سازه‌‌‌ای است که تنها کنترل خرابی دیوار را برعهده دارد در واقع وظیفه وال پست‌ها انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به فریم می‌باشد که موجب عدم تخریب دیوار می‌گردد . وال‌ پست‌ها به ‌طورکلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• وال‌پست عمودی
• وال‌پست افقی

چرا اجرای درست وال‌پست اهمیت دارد؟

تا قبل از زلزله‌ی کرمانشاهتصور عمومی‌این بود که در هنگام زلزله، تنها سالم ماندن المان‌‌های اصلی سازه یعنی تیر، ستون و سقف‌ها ضامن عملکرد مناسب سازه بوده و در این صورت میزان خسارات ناشی از زلزله بسیار اندک خواهد بود. اما واقعیت در زلزله‌ی سال 96 نمایان گشت و نشان داد که حتی در شرایطی که سازه پایدار بماند و به اعضای اصلی آن آسیبی وارد نشود آسیب در اعضای غیر سازه ای، (دیوارهای پیرامونی، تیغه‌ها، نماهای ساختمان، تاسیسات و … ) ممکن است عملکرد کلی سازه را زیر سؤال برده و آسیب‌های اقتصادی و حتی جانی جبران ناپذیری پدید آورد .

ضوابط اجرای وال پست در آیین نامه‌ها

در آیین‌نامه‌ی 2800 ویرایش چهارم، در بند 7-5-3 ضوابط مربوط به اجرای دیوارهای غیر سازه‌ای مورد بحث واقع شده است. با توجه به این بند در حالتی که حداقل یکی از شروط زیر وجود داشته باشد، نیاز به اجرای وال‌پست قائم خواهیم داشت :

الف- طول دیوار بیشتر از 6 متر باشد ( 6 ≤ L). لازم به ذکر است که این فاصله در برخی دستورالعمل‌ها 5 متر ذکر شده است .

ب- طول دیوار بیشتر از 40 برابر ضخامت دیوار باشد ( 40 ×t≤ L).

در رابطه با وال‌پست افقی هم در آیین‌نامه‌ی 2800 اشاره شده، درصورتی‌که ارتفاع دیوار از 3.5 متر بیشتر شود، وال‌پست افقی باید اجرا شود ( 3.5 ≤ L). در این رابطه هم علاوه بر مورد اول برخی دستورالعمل‌ها محدودیت 30 برابر ضخامت دیوار را منظور کرده‌اند .

آیا ضخامت wall post دارای ضوابط آیین نامه‌ها دارای محدودیت است؟

دیوار غیر سازه‌ای که در تمام ارتفاع طبقه ادامه دارد، باید کاملاً به زیرِ پوشش سقف مهار شود، یعنی رگ آخر تیغه با فشار و ملات کافی در زیر سقف جای داده شود (مُهر شود). رعایت این نکات سبب می‌شود تا حد امکان، از تغییر شکل ‌های دیوار تحت نیروی زلزله جلوگیری شود. روشی که معمولاً به‌ طور مرسوم در سازه ‌ها برای مهر کردن دیوار استفاده می‌شود در شکل زیر نشان داده شده است .

منبع:

سبزسازه

سازمان نظام مهندسی هم مانند بسیاری از سازمان‌ها و ادارات آزمون نظام مهندسی اسفند 98 را به دلیل قطع زنجیره کرونا زمان آزمون را تغییر دادند.

اما همیشه بعد از این کنسلی‌ها سوالاتی مطرح می‌شود مانند آیا امکان ثبت نام برای کسانی که از آزمون اسفند 98 باز موندن وجود دارد؟ آیا با توجه به شرایط موجود در جامعه باز هم دوبار آزمون نظام مهندسی 99 دوبار برگزار خواهد شد؟

پاسخ: در صورتی که قرارِ بر برگزاری آزمون یکبار در سال باشد قطعا زمانی برای ثبت نام آن در نظر خواهند گرفت (فرصتی برای افرادی که اسفند ثبت نام نکرده اند)
از طرفی احتمال برگزاری آزمون در دو نوبت سال 99 هست حتی اگر شهریور برگزار شود می‌توانند آزمون بعدی را در اسفند 99 برگزار کنند شما اگر از الان وقت آزاد برای مطالعه دارید شروع کنید.

قطعا با توجه به اینکه در خانه می‌مانیم همه ما زمان بیشتری برای مطالعه خواهیم داشت پیشنهاد می‌کنم حتما قبل از دقیقه 90 شروع به مطالعه کنید حتی اگر حوصله مطالعه منابع را ندارید سوالات آزمون‌های گذشته را به همراه پاسخ تشریحی آزمون نظام مهندسیرا بررسی کنید.

منبع:

سبزسازه

باتوجه به اینکه بخش بزرگی از سازه‌های مسکونی، تجاری و ... به صورت فولادی یا همان فلزی است قصد داریم در این پست به طراحی سازه فولادی بپردازیم.

البته با توجه به پروسه طولانی این نوع طراحی میخواهم شما را با انواع سایت‌های طراحی آشنا کنم.

خب بریم که داشته باشیم بهترین سایت‌های طراحی سازه فولادی را:

• اولین چیزی که توجه منو به عنوان یک مهندس عمران جلب کرد آپارات بود، تعداد زیادی از فیلم‌های طراحی سازه فولادی در هشتگ طراحی سازه فولادی آپاراتقرار داشت که واقعا مفید و جالب بودند حتی بعضی از افراد ویدئو‌های واقعی گذاشته بودند که خیلی مفید تر و اجرایی تر بود

خب باید بگویم بسیاری از سایت‌ها طراحی سازه فولادی در ایتبس را به صورت حرفه‌‌‌ای آموزش می‌دادند اما با توجه به شناختی که از دانشجویان دارم بسیاری از آنها به دنبال یک مطلب کامل برای انجام پروژه طراحی سازه فولادی خود دارند که البته ارزان قیمت هم باشد. این بسیار سخت است اما خب شدنی بود من آن را پیدا کردم.

• ایبوک پروژه سازه‌های فولادیسبزسازه یکی از چک لیست‌های کاملی بود که من آن را به صورت رایگان دریافت کردم البته این ایبوک تنها در شرایط خاص رایگان می‌باشد مثلا اگر در همان صفحه مدتی بمانید به شما پیشنهاد می‌دهد که این ایبوک را رایگان دریافت کن. جالب بود که من بعد از تهیه رایگان این ایبوک سوالاتم را در قسمت کامنت همین سایت مطرح میکردم و جواب‌های علمی‌فوق العاده‌‌‌ای دریافت می‌کردم دقیقا همان چیزی است که دانشجویان به دنبال آن هستند.
• خب بریم سراغ مهندسین عزیزی که دوست دارند حرفه‌‌‌ای تر باشند. باید بگویم بسیاری از سایت‌ها آموزش طراحی سازه فولادی را داشتند با قیمت‌های متفاوت، خب این اختلاف قیمت قطعا یک دلیل منطقی دارد مثلا می‌توانم به سایت فرانش به عنوان یکی از آموزش دهندگان ارزان قیمت نام ببرم مثلا همین سایت سبزسازه آموزش حرفه‌‌‌ای هم داشت و البته بسیاری از سایت‌های دیگر مانند موسسه ایرانیان، سایت 808 و ... که هر یک از آنها خوبی‌های خود را داشتند من پیشنهاد می‌کنم با توجه به بودجه‌‌‌ای که دارید و البته با دقت کافی به سرفصل‌های آموزش و مقایسه آنها باهم خرید کنید.

امیدوارم در انتخابتان کمک کرده باشم.

جهت نصب آسانسور، ارتفاع مورد نیاز از کف چاهک تا سطح معماری اولین توقف آسانسور (همان عمق چاهک) حداقل باید ۱6۰ سانتی‌مترباشد. این ارتفاع، حداقل فضای لازم جهت نصب قطعاتی از جمله بافر‌ها (ضربه‌ گیرها‌) و سکوی زیر آن‌‌ها‌ و کف‌ ستون‌‌های مرتبط با آن‌ها، ستونک زیر ریل راهنما و کف‌ ستون‌‌های زیر شاسی‌‌های آسانسور خواهد بود و همان‌ طور که قبلاً ذکر شد، می‌توان به‌ عنوان جان‌ پناهی برای نصابان و تعمیرکاران هنگام سقوط ناگهانی آسانسور نیز از این فضا بهره برد. هنگامی‌که سرویس‌ کار آسانسور جهت سرویس‌‌های دوره‌‌‌‌ای نگهداری‌ یا تعمیرات به چاله آسانسور مراجعه می‌کند، اگر به‌ طور اتفاقی آسانسور حرکت نماید، سرویس‌کار می‌تواند از فضای جان‌ پناه جهت نجات جان خود استفاده نماید.البته نصب پریز و چراغ در فاصله cm40 از کف چاهک برای مواقعی که تعمیرکاران برای تعمیرات به داخل چاهک می‌روند نیز الزامی‌است.

در شکل زیر، یک پلان متداول از کف چاه آسانسور به ابعاد 160*160 است:

برای اجرای چاه آسانسورکه در واقع بخشی از فونداسیون محسوب می‌شود، معمولاً ۱۰ سانتی‌ متر بتن مگرو ۳۰ سانتی‌ متر آرماتور بندی و بتن‌ ریزیدر نظر گرفته می‌شود. در هر صورت همان‌ طور که گفتیم، ارتفاع باقیمانده کف چاه آسانسور پس از بتن‌ ریزی تا کف تمام‌ شده اولین توقف، حداقل باید ۱6۰ سانتی‌متر شود. بنابراین حداقل باید به ارتفاع 200 سانتی‌ متر، خاک‌ برداری نمود تا بتوان این فضا را ایجاد کرد.

پس از اجرای بتن مگر، شبکه آرماتور بندی چاهک انجام می‌شود. با توجه به نوع آرماتور بندی، چاهک می‌ تواند متصل به فونداسیون یا منفصل (جدا) باشد. در صورتی‌که برای دیواره‌های اطراف چاهک، از دیوار آجری استفاده‌ شده باشد، عملکرد کف چاهک، منفصل از فونداسیون خواهد بود؛ چون دیوار آجری نمی‌تواند هنگام نیروهای جانبی چندانی از چاهک به فونداسیون منتقل کند. اما اگر تمام دیوارهای اطراف چاهک، شبکه آرماتور پیوسته با کف چاهک داشته باشد، متصل به فونداسیون محسوب می‌شود. در شکل زیر، جزئیات اجرایی چاهک متصل و منفصل را مشاهده می‌کنید:

در این مرحله پیش‌ بینی چاه ارت (اتصال زمین برای سیستم برق آسانسور جهت تخلیه بارهای الکتریکی) و نیز یک لوله پلیکا 63 در کف چاهک، جهت انتقال آب‌‌های سطحی که به‌ طور تصادفی در داخل چاهک ریخته می‌شود، ضروری است.

پس از آرماتور بندی (قبل از بتن‌ ریزی) باید مطابق نقشه‌‌های اجرایی، چاه ارت، لوله پلیکا و کف ستون‌‌ها به همراه بولت‌ها و مهره‌‌های لازم جهت مهار شدن در بتن را در کف چاهک قرار دهیم که در شکل‌‌های زیر، می‌توانید دیتیل‌های متعارف آن‌‌ها را مشاهده نمود:

چند نکته درباره اجرای ضربه‌ گیرها در چاهک آسانسور

ضربه‌ گیرها باید در پایین‌ ترین حد مسیر حرکت کابین و وزن تعادل قرار گیرند. این ضربه‌ گیرها به همراه ستونک‌های نشیمن‌ گاهشان، باید به‌ گونه‌‌‌‌ای در کف چاهک نصب شوند که پس از برخورد کابین یا وزن تعادل روی آن‌‌ها و فشرده شدن کامل، به‌ قدری فضای خالی در جان‌ پناه باقی بماند که بتوان مکعبی به ابعاد ۶۰×۵۰×۱۰۰ سانتی‌ متر را در آن جای داد. جان‌ پناه محلی است که به هنگام تعمیرات، مانع از سقوط کامل آسانسور به کف چاه می‌شود.

در صورتی‌ که ضربه‌ گیر مربوط به وزنه تعادل باشد، ارتفاع پایه ستونک ضربه‌ گیر به هر ارتفاعی مجاز است ولی ارتفاع ستون ضربه‌ گیر کابین حداقل باید ۵۰ سانتی‌ متر باشد.

جهت اجرای سکو‌های ضربه‌ گیر دو نوع اجرا وجود دارد. چون این سازه می‌تواند هم بتنی و هم فلزی باشد. برای اجرای سکو‌های بتنیباید ریشه‌‌های انتظار در هنگام آرماتور بندی کف چاهک در نظر گرفته شود و برای اجرای سکوی فلزیصفحات فلزی با ابعاد و اندازه مشخص‌ شده در نقشه‌‌ها را باید در کف چاهک جایگذاری کرد. با توجه به اینکه نصب آسانسور از آخرین مراحل اجرای ساختمان است، وجود ریشه از جنس آرماتور در داخل چاله امری خطرناک خواهد بود و ممکن است باعث آسیب نیروهای اجرایی هنگام کار شود. لذا جایگذاری صفحه و اجرای سکوی فلزی ایمن‌ تر خواهد بود.

پس از جایگذاری و نصب تجهیزات لازم، اقدام به قالب‌ بندی دور تا دور دیواره‌‌های چاهک کرده و سپس شروع به بتن ریزی اطراف چاهک می‌کنیم تا چاهک همانند یک حفره در پی ایجاد شود:

در نهایت پس از باز کردن قالب‌ها، سازه چاهک آماده خواهد شد:

پس از باز کردن قالب‌‌ها، باید به نکات زیر توجه کنیم:

1. طبق استاندارد نصب آسانسور، کف چاهک باید کاملاً صاف و تراز باشد. البته نقاطی که ضربه‌گیرها و بافرها و وسایل مکش آب (لوله پلیکا) نصب می‌شود نیازی نیست که کاملاً تراز باشند.
2. دیوارهای چاهک آسانسور در تمام دور تا دور چاهک، تماماً باید از جنس پلاستر ماسه و سیمان اجرا شوند.
3. کلیه آرماتورهای زائد موجود بر سطح دیواره چاهک‌‌ها، باید جمع‌ آوری و پاک‌ سازی گردند.
4. کلیه آهن‌ آلات داخل چاهک باید به‌ وسیله ضد زنگ، رنگ‌ آمیزی و پوشیده شوند.
5. وجود هرگونه حفره و یا استفاده از مواد قابل اشتعال هم در داخل چاهک ممنوع است.

منابع:

مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان، ویرایش 92

کف ستون‌ها صفحاتی فلزی هستند که جهت استقرار ستون‌های فلزیدر اسکلت فلزی در هنگام اجرای فونداسیون در پی ساختمان تعبیه می‌شوند.

ایستایی ساختمان‌ها مربوط است با اتصال آن با فونداسیون یا همان شالوده ساختمان.بنابراین مهندسین طراح و مجری بایستی در محاسبه و اجرای صحیح پایه‌های ستون‌ها و مهارکردن آنها در فونداسیون توجه و مهارت کافی داشته باشند.

از آنجایی که تنش مجاز فولاد خیلی بیشتر از تنش مجاز بتن فونداسیون می‌باشد برای اینکه نیروی زیادی از سطح مقطع کوچک ستون به فونداسیون منتقل شود از صفحه فولادی بنام صفحه تکیه گاهی یا صفحه کف ستون استفاده می‌شود تا نیروی زیاد پایه ستون را روی سطح بزرگتری از فونداسیون توزیع کند.

ضخامت صفحه کف ستون

ضخامت کف ستونباید به اندازه‌‌‌ای باشد تا فشار وارده بر ساختمان را روی بتن تکیه گاهی بطور قابل قبولی توزیع نماید و علاوه بر آن کشش در میله مهار صفحه کف ستون را به شکل خمشی تحمل نماید.درصورتی که ابعاد صفحه تقسیم فشار وارد بر آن زیاد باشد باید بوسیله لچکی‌هایی محکم شود و این قطعه‌ها باید بنحوی صحیح متصل شوند تا احتیاج به صفحه فشار خیلی ضخیم نباشد و توجیحات اقتصادی طرح مدنظر قرار گرفته شود. لچکی‌ها باید بنحوی با هم متصل شوند تا توزیع نیرو به سهولت انجام شود.

اگر نیروی وارده از ستون فشاری باشدباید ابعاد صفحه کف ستون متناسب با ابعاد ستون در نظر گرفته شود بطوریکه تنش وارده از صفحه به پی از حد مجاز بیشتر نباشد اما اگر نیروی وارده از ستون تحت ممان اینرسی و یا لنگر خمشی باشد مقرون بصرفه است که صفحه کف ستون در جهت لنگر غالب (در جهت ممان اینرسی بیشتر) ساخته شود تا فاصله بین میل مهار‌ها بیشتر باشد که در اینصورت صفحه را با لچکی‌های ساده و یا مرکب بر حسب مقادیر برش(V) و لنگر خمشی(M) تقویت می‌کنند. توجه شود که ضخامت صفحه باید متناسب با قطر میله‌های مهاری انتخاب و طراحی شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص طراحی صفحه کف ستون می‌توانید به مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمانرجوع کنید.

منبع:

آهن باکس

می‌دانیم دال‌های بتنی قبل از آنکه تحت نیروی‌های زلزله قرار گیرند تحت بارهای ثقلی (مرده و زنده) هستند.با تاثیر این بارها در دراز مدت (که سبب ایجاد افت و خزش در بتن می‌شود)، تغییر شکل‌های قابل توجهی در وسط چشمه‌ی دال ایجاد می‌شود.تیرهای بتنی نیز حداکثر تغییر شکل را تحت بارهای ثقلیِ دراز مدت، عموماً در وسط دهانه خود تجربه می‌کنند. این تغییرشکل که یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده‌ی ابعاد تیر و ضخامت دال‌هاست، در بین مهندسین عمران با نام « خیز» شناخته شده تر است، که مهندسین در پی کاهش آن تا رسیدن به خیز مجاز آیین نامه‌‌‌ای هستند.

علت کنترل خیز تیر و دال بتنیچیست؟

• کاهش زیبایی فضای داخلی
• سلب آسایش ساکنین ساختمان
• اختلال در عملکرد درب و پنجره و حتی آسانسور
• آسیب دیدگی اجزاء غیرسازه‌‌‌ای نظیر تیغه‌ها، نازک کاری‌ها و سقف‌های کاذب (در صورتیکه این اجزاء به دال متصل باشند.)

منبع:

سبزسازه